Srpska filmska hronologija poslednjih 25 godina
Te 1992. godine počeo je rat u Bosni i Hercegovini, srpski književnik Dobrica Ćosić izabran je za prvog predsednika SR Jugoslavije, Kinu je pogodio strašan zemljotres, Nil Papvort poslao je prvu SMS poruku sa sadržajem: “Merry Christmas”, rođen je srpski košarkaš Bogdan Bogdanović, a preminuli su srpski književnici Borislav Pekić i Mihailo Lalić.
Te iste godine, 22. februara, premijerno je prikazan film “Policajac sa petlovog brda”. Neodoljivi Ljubiša Samardžić i posle dvadeset pet godina jedan je od omiljenih očeva čitave nacije. Iz ovog filma kasnije snimljena je istoimena serija koja je beležila rekorde gledanosti. Policajac Boško Simić suočava se sa svim propratnim životnim problemima kroz koje prolaze njegovo petoro dece, dok njegove bivše žene grade svoje karijere. Ovo je bio, ali i do danas ostao jedan od omiljenih porodičnih filmova.
Zemlja koja se nalazi među onima sa najmanjim budžetom za proizvodnju filmova, ima na stotine filmova kojima se ponosi. Srpska kinematografija je daleko poznata u svetu. Brojni igrani, dokumentarni, kratkometražni i crtani filmova, osvajali su mnogo nagrada, ali i još veći broj srca publike. Neprikosnoveni reditelji uspeli su i najteža ratna vremena na ovim prostorima da na najverodostojniji način prenesu na velika platna.
Predstavljamo vam listu filmova koji su obeležili prethodnih 25 godina i koji čine obavezno gradivo kada je o poznavanju srpske kinematografije reč.
“Tri karte za Holivud” – 1993. godina
Tri dečaka opsednuta sedmom umetnošću, odlučuju da pobegnu iz svoje varošice direktno za Holivud. U filmu koji je osvojio nagradu za najbolji film i učestvovao na Filmskom festivalu u Moskvi, glavne uloge tumače Branislav Lečić, Bogdan Dikić i Ljubiša Samardžić.
“Slatko od snova” – 1994. godine
Radnicu u “Mekdonaldsu” igra muzička zvezda Dragana Mirković, koja i u filmu sanja velike snove – sanja o slavi na estradi. Slava će joj se i dogoditi, kada sasvim slučajno upozna čoveka koji je vlasnik Fabrike snova.
“Tamna je noć” – 1995. godine
Radnja filma prati život dve beogradske porodice i njihove drame koje doživljavaju tokom raspada Jugoslavije i svih poteškoća koje donose studentski protersti, nestašica hrane i građanski rat.
“Nečista krv” – 1996. godine
Prema istoimenom romanu Borislava Stankovića snimljen je film o podneblju gde se prepliću dve religije. Radnja se dešava u 19. veku, a na velikom platnu premijerno je film prikazan 15. aprila 1996. godine.
“Ptice koje ne polete” – 1997. godine
Film koji je urađen po istinitoj priči, u kojoj se roditelji susreću sa najvećim strahom, a to je pitanje života njihove kćerke jedinice, koja boluje od leukemije. Devojčicu Vesnu igra Ivana Šurdić, koja je imala čast da glumi rame uz rame sa velikanom, Velimirom Batom Živojinovićem.
“Lajanje na zvezde” – 1998. godine
Jedna provincijska gimnazija i jedno IV2 zajedno sa profesorima prolazi kroz razne avanture, bliske svim srednjoškolcima. Nijedno odeljenje ne bi bilo toliko zanimljivo da nije sastavljeno od grupe potpuno različitih profila ljudi. Tu ima štrebera, ulizica, pravih mačo tipova, skromnih devojka… Reditelj, Zdravko Šotra je ovo komediju gotovo svrstao među lektire svih budućih generacija.
“Nož” – 1999. godine
Film nastao tokom ratnih godina u Srbiji, ali je radnja smeštena u jedan još stariji rat – Drugi svetski rat i sukob između dve porodice različitih religija; muslimanske i hrišćanske. Kroz sudbine ovih filmskih likova, govori se o sudbini čitave nacije.
“Tajna porodičnog blaga” – 2000. godine
Priča o jednoj porodici, iz koje je napravljena i serija pod nazivom “Porodično blago”, beležila je ogromnu gledanost, i posle toliko godina gledaoci verno prate svako ponovno emitovanje ovog filma kako bi se potsetili čije je zapravo blago.
“Munje” – 2001. godine
Komedija kroz koju uočavamo razlike između beogradskih noći pred kraj devedesetih godina i danas. Tri školska druga, koja su odrasla zajedno, život je delimičko razdvojio i neke stvari su se u potpunosti promenile. Gojko je postao poslovan čovek, dok su Mare i Pop još uvek muzičari koji pokušavaju da ostvare pravu muzičku karijeru, ali im je neophodna Gojkova pomoć…
“Zona Zamfirova” – 2002. godine
Zona Zamfirova je zvanično najgledaniji srpski film, sa preko milion gledalaca u bioskopima. Ljubavna priča iz južnijih krajeva zemlje koja se dešava pred kraj 19. veka odigrava se između bogataške kćerke i jednog zanatlije. Film je u to vreme prevazišao sva očekivanja reditelja i glumaca.
“Sjaj u očima” – 2003. godine
Ovo je drama koja se odvija između dvoje mladih ljudi, izbeglica, koji svoju ljubavnu priču započinju upoznavanjem preko agencije za upoznavanje parova. Svakodnevno se susreću sa svojim duhovima iz prošlosti, ali ih oni uglavnom dovode u komične situacije.
“Kad porastem biću kengur” – 2004. godine
U ovom filmu dešavaju se tri paralelne priče u samo jednom delu grada Beograda – na Voždovcu. Jedna priča je ljubavna, u kojoj Braca pokušava da smuva manekenku Iris, iako su njihovi životi potpune suprotnosti. S druge strane, drugovi prate televizijski prenos fudbalske utakmice i bodre golmana, svog druga iz detinjstva. Dok na trećoj strani, Avaks i Hibrid čekaju da im se nešto dogodi u životu.
“Mi nismo anđeli 2” – 2005. godine
“Mi nismo anđeli” je film iz 3 dela, prvi je snimljen 1992., a treći će uslediti već 2006. godine. Nikola Kojo tumači glavnu ulogu, još uvek je zavodnik iako je već u srednjim godinama i ima petnaestogodišnju kćerku Sofiju. Ovaj film u nastavcima, jedan je od najgledanijih i najomiljenijih filmova svih generacija.
“Sedam i po” – 2006. godine
Sedam priča koje se odigravaju u istom delu grada povezuje lajt – motiv sedam smrtnih grehova. Na komičan način predstavljaju svakodnevicu Novobeograđana opsednutih svojim sitnim slabostima.
“Klopka” – 2007. godine
Bolest sina jedinca, jednu običnu i prosečnu porodicu dovodi u neobičnu situaciju. Za lečenje sina potrebno im je mnogo novca, koji nemaju od koga da pozajme, a banke ne žele da im daju kredit. Svetska premijera filma je održana na Berlinskom filmskom festivalu, a film je svrstan u deset najznačajnih filmova Berlinala.
“Čarlston za Ognjenku” – 2008. godine
Najgledaniji film 2008. godine bio je baš ovaj, a osim u Srbiji sniman je i u Francuskoj. Sestre, seoske narikače srećemo u selu Pokrp, Ognjenku i Malu Boginju. To je selo koje je posle Prvog svetskog rata i balkanskih ratova gotovo ostalo bez muške populacije.
“Čekaj me ja sigurno neću doći” – 2009. godine
Ovo je još jedna ljubavna priča u kojoj Alek pati, jer ga je nakon veze od tri godine ostavila devojka Teodora, koja je u međuvremenu zaljubila u Nemanju, dok je on zaljubljen u Marinu, koju privlači Aleks. Film je premijerno prikazan na Filmskom festivalu Sinema Siti u Novom Sadu.
“Montevideo, Bog te video” – 2010. godine
Glavna nit filma je smeštena pred istorijski uspeh reprezentacije Jugoslavije u Montevideu 1930. godine na prvom svetskom prvenstvu u fudbalu. Osim glavnih junaka, fudbalera i njihovog života, prikazan je i gradski kulturno socijalni život Beograda kroz mnogo sporednih likova koji pripadaju različitim klasama društva. Kasnije su usledili i nastavci ovog filma, a snimljena je i istoimena serija.
“Miris kiše na Balkanu” – 2011. godine
U Srajevu u periodu između dva svetska rata živi jevrejska porodica Salom. Film u režiji Ljubiše Samardžića, rađen je po istoimenom romanu srpske književnice Gordane Kuić. Iz ovog filma snimljena je istoimena serija, a kasnije i druga sezona serije koja se zove “Cvat lipe na Balkanu”.
“Šešir profesora Koste Vujića” – 2012. godine
Film po romanu “Šešir profesora Koste Vujića“ Milovana Vitezovića, sa Aleksandrom Berčekom u ulozi profesora Koste Vujića. Film je svoju premijeru imao u Beogradu u 1. februara 2012. godine.
“Krugovi” – 2013. godine
Tri paralelene priče koje se vrte u krug odvijaju se u Beogradu, Nemačkoj i Trebinju danas. Prate likove koji su svedočili događajima iz prošlosti i zato su motivisani da donose odluke koje će im promeniti živote. Rađen je po istinitom događaju, a prikazan je u SAD-u, Berlinu, a potom u Beogradu i Sarajevu.
“Mali Budo” – 2014. godine
Jedan poznati hirurg prilikom operacije svojom greškom ubija sina jednog gradskog moćnika, a kako bi svog zaštitio od krvne osvete, šalje ga u Beograd kod svog prijatelja iz studentskih dana. Njegov sin Budo ovo shvata kao sjajnu priliku da se upozna sa noćnim životom Beograda. Kroz ovu vrlo ozbiljnu i tragičnu priču provlače se i motivi komedije. Autorska ekipa bila je jako zadovoljna ovim filmskim ostvarenjem.
“Pored mene” – 2015. godine
Učenici Jednog gimnazijskog odeljenja, tokom svih godina koje su proveli zajedno u klupama, nisu znali jedni o drugama gotovo ništa od onoga što su saznali tokom jedne noći koju su proveli zaključani u zgradi škole. To je bila kazna profesorke Olje dok se dobrovoljno ne javi onaj ko je organizovao napad na profesorku.
“Na mlečnom putu” – 2016. godine
Ovo je jedan od filmova koji je izazvao najviše reakcija u poslednjih nekoliko godina, ako ne zbog same radnje, onda svakako zbog pojave svetske glumice Monike Beluči. Određeni broj gledalaca opčinjen je njenim glumačkim talentom, dok je preostali deo uživao u njenoj lepoti. Ovo je Kusturičina priča o ljubavi i ratu.
Ovaj spisak filmova je veoma dug, ali sasvim smo sigurni da ste većinu već odgledali, onima koje niste posvetite jedno toplo letnje veče i uz omiljeno sveženje odgledajte domaća filmska ostvarenja na koja možemo svi biti ponosni.
Na ovom linku pogledajte spisak filmova koji ove godine “slave” 20. rođendan!
Maja Vlajić
